الباب الثّالث: اندر نعت پیامبر ما محمّد مصطفی علیه‌السّلام و فضیلت وی بر جمیع پیغمبران

نوشته سنایی در حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه سنایی

الباب الثّالث: اندر نعت پیامبر ما محمّد مصطفی علیه‌السّلام و فضیلت وی بر جمیع پیغمبران

بخش ۱ - اندر نعت پیامبر ما محمّد مصطفی علیه‌السّلام و فضیلت وی بر جمیع پیغمبران: خیرالکلام بعد کلام الملک العلّام فضیلة محمّدالنّبی المختار علیه‌السّلام، قال‌الله تعالی: انّ‌الله و بخش ۲ - اندر بدایت کمال نبوّت: آدم و آنکه شمّت جان داشت بخش ۳ - اندر کرامت نبوّت: گر ملک دیو شد گه آدم بخش ۴ - در ذکر آنکه پیغمبر ما رحمةً للعالمین است: زحمت آب و گِل در این عالم بخش ۵ - در صفت معراجش: بر نهاده ز بهر تاج قدم بخش ۶ - ذکر تفضیل پیغمبر ما علیه‌السّلام بر سایر انبیاء: از همه انبیا چو بخشش رب بخش ۷ - فی اتباعه صلوات الله علیه: خرد و جام او به هر دو سرای بخش ۸ - اندر گشادن دل وی: سینهٔ او گشاد روح نخست بخش ۹ - ذکر تفضیلش: نور کز خلق او مؤثّر شد بخش ۱۰ - در تفسیر وما ارسلناک الّا رحمة‌للعالمین: چون تو بیماری از هوا و هوس بخش ۱۱ - اندر درود دادن بر او و آل او صلّی‌الله علیه‌وسلّم: تا به حشر ای دل ار ثنا گفتی بخش ۱۲ - اندر ترجیح او بر پیغمبران علیه و علیهم‌السلام: انبیا ز آسمان پیاده شدند بخش ۱۳ - اندر صفات پیغامبر علیه‌السلام: برده بر بام آسمان رختش بخش ۱۴ - صفت بعث و ارسال وی علیه‌السّلام: از خدای آمده بر جانت بخش ۱۵ - صفت هفت اختر: زحلش زیر پای کرده نثار بخش ۱۶ - ذکر آفرینش و مرتبه و حسن خلق وی صلواة الله علیه: عندلیبان باغ آن خوشبوی بخش ۱۷ - فی فضیلته علیه‌السلام علی جبرئیل و سائر الانبیاء علیهم‌السلام: شب معراج چون به حضرت رفت بخش ۱۸ - ستایش ابوبکر صدیق رضی‌الله عنه: ذکر ابی‌بکر الصدیق الاطهر الشیخ الاکبر الوزیر الانور الضجیع الاقمّر العتیق الازهر الصاحب فی‌الغار المؤتمن فی‌الشدائد والاسرار المنفق لرسول‌ بخش ۱۹ - فی تخصیص ابی‌بکر علی کافّة الناس: دل احمد ز کون بود نقط بخش ۲۰ - فی قربته و حق صحبته مع رسول‌اللّٰه: چون زدی کوس شرع روح امین بخش ۲۱ - ستایش امیرالمؤمنین عمر الفاروق رضی اللّٰه عنه: ذکر امیرالمؤمنین ابی حفض عمربن الخطاب المذکور بأفضل الخطاب الحاوی للثواب الماحی للعقاب الذی فرق بین الحق و الباطل و القتیل و بخش ۲۲ - در عدل وی رضی‌اللّٰه عنه: عدل او بود با قضا همبر بخش ۲۳ - ستایش امیرالمؤمنین عثمان رضی‌اللّٰه عنه: ذکر الشهید القتیل المظلوم ابی عمر عثمان‌بن عفان ذی‌النورین المکرم فی‌المنزلین ختن رسول‌اللّٰه صلی‌اللّٰه علیه‌ و سلّم باثنتین ام بخش ۲۴ - ستایش امیرالمؤمنین علی‌بن ابی‌طالب علیه‌السّلام: ذکر زوج‌البتول و ابن عم الرسول ابی‌الحسن والحسین المبارز الکرّار غیرالفرّار غالب الجیش العرمرم الجرّار سیدالمهاجرین والانص بخش ۲۵ - صفت جنگ جَمل: در جمل چون معاویه بگریخت بخش ۲۶ - صفت حرب صفّین و کشته شدن عمّار یاسر رضی اللّٰه عنه: روز صفّین چو حرب در پیوست بخش ۲۷ - قصهٔ قتل امیرالمؤمنین علی‌بن ابی‌طالب علیه‌السّلام: پسرِ ملجم آن سگ بد دین بخش ۲۸ - فی مذمّة اعدائه و حسّاده: خالِ ما بود خصم او حالی بخش ۲۹ - در ستایش امام حسن و امام حسین رضی‌اللّٰه عنهما: فی فضیلة امیرین العادلین والسبطین قرتی العینین سیدا شباب اهل الجنّة الحسن والحسین رضوان‌اللّٰه علیهما، قال النبی صلی‌اللّٰ بخش ۳۰ - در فضیلت امیرالمؤمنین حسن‌بن علی علیه‌السّلام ذکر الحسن یذهب الحزن: بوعلی آنکه در مشام ولی بخش ۳۱ - سبب قتل امیرالمؤمنین حسن‌بن علی علیه‌السّلام: کرد خصمان برو جهان فراخ بخش ۳۲ - در مناقب امیرالمؤمنین حسین‌بن علی علیهماالسّلام: ذکر الحسین یضئی العینین سلالة الانبیاء و ولدالاصفیا والاولیاء والاوصیاء و شهید الکربلاء و قرّة عین المصطفی، بضعة المرتضی بخش ۳۳ - صفت قتل حسین‌بن علی علیه‌السّلام به اشارهٔ یزید علیه اللعنة: دشمنان قصد جان او کردند بخش ۳۴ - در صفت کربلا و نسیم مشهد معظّم: حبّذا کربلا و آن تعظیم بخش ۳۵ - التّمثّل فی الاشتیاق الی المشهد المعظّم؛ المرأة الصّالحة خیرٌ من الف رجلٍ سوءٍ: بود در شهر کوفه پیرزنی بخش ۳۶ - صفة اصرار الاعداء والباغین لعنهم‌اللّٰه: آدمی چون بداشت دست از صیت بخش ۳۷ - ستایش امام ابوحنیفه رضی‌اللّٰه عنه: ذکر الامامین الهادیین ابی‌حنیفة نعمان‌بن ثابت الکوفی و محمدبن ادریس الشافعی رحمة‌اللّٰه علیهما. فی مناقب الامام الاعظم الزاهد مفتاح ال بخش ۳۸ - ستایش امام شافعی رضی‌اللّٰه عنه: ذکر الامام العالم العارف جمال‌الدّین کمال الاسلام مفتی الشرق والغرب سیّدالعلماء والفقهاء مفتاح الشریعة سراج‌السنّه کنوز الاحادیث ابی‌عبدا بخش ۳۹ - فی مناقبهما رحمة‌اللّٰه علیهما: هر دو همراه راه دین بودند بخش ۴۰ - فی مذمّة اهل التّعصّب و نصیحة الفریقین وفّقهما اللّٰه تعالی: هیچ را در جهان ز علم و ز ظن بخش ۴۱ - فصل فی‌الزّهد والحکمة والموعظة والنصیحة: عزمت از حضرت نبی و علیست بخش ۴۲ - فی‌الرائحة الکریهة علی غیبة اخ المسلم: گفت روزی مرید خود را پیر بخش ۴۳ - التمثیل فی‌المجاهدة: گفت روزی مرید با پیری بخش ۴۴ - فی‌الاجتهاد و طلب‌التقوی: عبداللّٰه رواحه یارِ رسول بخش ۴۵ - التمثیل فی‌التّقوی، سؤال موسی علیه‌السّلام عنّ‌اللّٰه عزّ وجل قال ای شیء خلقت افضل من‌الاشیاء: در مناجات با خدا موسی بخش ۴۶ - الجهل داءٌ بلا دواءٍ والحمقُ حفرةٌ بلا عُمقٍ: داعیانی که زادهٔ زمنند بخش ۴۷ - التمثیل فی اَصحابِ الغَفلةِ والجُهّال: یافت آیینه زنگیی در راه بخش ۴۸ - التّمثیل فی نظرالسّوء واحوال الدّنیا: مثلت همچو مرد در کشتی است بخش ۴۹ - اندر مذمّت علما: علم داری عمل نه، دان که خری بخش ۵۰ - ستایش علم و عالم و طلب علم: علم با کار سودمند بُوَد